Στην ελληνική ύπαιθρο συντελείται αυτή την περίοδο η μεγαλύτερη αναδιάταξη δυνάμεων που έχει καταγραφεί στον αγροτικό τομέα. Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές: μέσα στην επόμενη πενταετία, ο αριθμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων αναμένεται να μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%. Και αυτό δεν είναι το μόνο ανησυχητικό στοιχείο.

Πέρα από τις εκατοντάδες χιλιάδες αγροτικές επιχειρήσεις που οδεύουν προς έξοδο, καθώς η ζημιογόνα λειτουργία τους έχει καταστεί χρόνια πραγματικότητα, ο ανταγωνισμός αναμένεται να ενταθεί ακόμη και μεταξύ των ισχυρών παικτών της «πρώτης ταχύτητας». Η πίεση δεν αφορά μόνο τους μικρούς — το παιχνίδι σκληραίνει για όλους.

Μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αγροτικός τομέας γνώρισε σημαντικές μεταβολές. Οι παραγωγικές μονάδες που κατάφεραν να αναπτυχθούν θεαματικά ανήκαν κυρίως σε τρεις κατηγορίες: εκείνες που διέθεταν μεγάλες ιδιοκτησίες εκ γενετής, εκείνες που εξασφάλισαν σημαντικό μέγεθος μέσω ενοικιάσεων και επομένως επωφελήθηκαν από γενναίες κοινοτικές ενισχύσεις, και τέλος, εκείνες που αξιοποίησαν στο έπακρο τις αδυναμίες του συστήματος, στηριζόμενες για χρόνια σε αμφιλεγόμενα δικαιώματα επιδοτήσεων.

Αναμφίβολα, η διοικητική ικανότητα και η επιχειρηματική τόλμη των ιδιοκτητών έπαιξαν ρόλο. Ωστόσο, η αφετηρία – σε μια εποχή που οι επιδοτήσεις της Ε.Ε. αποτελούσαν καθοριστικό κεφάλαιο – ήταν αυτή που έθεσε τις βάσεις για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Μετά τις αποκαλύψεις για τις «τρύπες» στη διαχείριση των κοινοτικών πόρων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το καθεστώς των παράνομων ενισχύσεων φαίνεται να φτάνει στο τέλος του. Η επιστροφή στην πραγματικότητα προμηνύεται δραματική, καθώς τα περιθώρια λειτουργικής κερδοφορίας στενεύουν και οι επιδοτήσεις περιορίζονται δραστικά.

Η μόνη διέξοδος για τις αγροτικές επιχειρήσεις φαίνεται να είναι η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών: ψηφιακές λύσεις, ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη. Όμως, πόσοι Έλληνες αγρότες διαθέτουν την απαραίτητη παιδεία και τις προσλαμβάνουσες για να κινηθούν γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση; Και ακόμη περισσότερο, πόσοι έχουν πρόσβαση στα απαιτούμενα κεφάλαια για τις αναγκαίες επενδύσεις;

Η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτικών μονάδων βρίσκεται σήμερα σε δεινή οικονομική θέση, γεγονός που τις αποκλείει εκ προοιμίου από την κούρσα του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού. Η πρόσφατη αναστάτωση στον ΟΠΕΚΕΠΕ και οι καθυστερήσεις στην καταβολή των ενισχύσεων επιταχύνουν την οικονομική κατάρρευση, ενισχύοντας τη συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια λίγων.

Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν θα αλλάξει το αγροτικό τοπίο στην Ελλάδα, αλλά ποιοι θα καταφέρουν να επιβιώσουν στη νέα εποχή.

Πηγή: www.agronews.gr
Πηγή Φωτογραφίας 1: Unsplash
Πηγή Φωτογραφίας 2: Unsplash