Η Γερμανία, η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα σύνθετο και επικίνδυνο δίλημμα: πώς να συνεχίσει τη στήριξη προς την Ουκρανία χωρίς να διακινδυνεύσει την εσωτερική της συνοχή, την κοινωνική ευημερία και τη δημοσιονομική της σταθερότητα. Η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς, υπό την πίεση των διεθνών συμμαχιών και των γεωπολιτικών εξελίξεων, έχει προχωρήσει σε σειρά οικονομικών ενεργειών που προκαλούν έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Ο προϋπολογισμός του 2025 προβλέπει δαπάνες άνω των 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, με νέο δανεισμό ύψους 140 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η κυβέρνηση ενέκρινε ένα «Ειδικό Ταμείο» 500 δισ. ευρώ για επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές έως το 2037. Ωστόσο, η εφαρμογή του συνταγματικού «χρεόφρενου», που περιορίζει τη δυνατότητα της κυβέρνησης να δανείζεται, έχει οδηγήσει σε περικοπές κοινωνικών δαπανών, έργων υποδομής και δημόσιων υπηρεσιών.

Η στήριξη προς την Ουκρανία αποτελεί βασικό πυλώνα της εξωτερικής πολιτικής της Γερμανίας. Οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 20% στον προϋπολογισμό του 2025, ενώ η βοήθεια προς το Κίεβο ανήλθε σε 8 δισ. ευρώ το 2024 και μειώθηκε στα 4 δισ. ευρώ το 2025. Το υπουργείο Άμυνας αντιμετωπίζει δυσκολίες στη χρηματοδότηση κρίσιμων συστημάτων, όπως το Iris-T, λόγω εξάντλησης των κονδυλίων.

Σε δηλώσεις του από την Ουάσινγκτον, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συμμετοχής της Γερμανίας σε στρατιωτική αποστολή στην Ουκρανία, στο πλαίσιο μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας. Όπως ανέφερε, «η Γερμανία δεν αποκλείει την αποστολή στρατευμάτων, εφόσον υπάρξει συμφωνία ειρήνης και διεθνής συνεννόηση». Τόνισε ότι το θέμα θα τεθεί προς διαβούλευση τόσο στον κυβερνητικό συνασπισμό όσο και στη Bundestag.

Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους επιβεβαίωσε ότι η συμβολή της Γερμανίας σε εγγυήσεις ασφαλείας παραμένει ανοιχτή. Υπογράμμισε ότι «η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις, τη στάση των ΗΠΑ και τη συνεννόηση με τους ευρωπαίους εταίρους», ενώ εξέφρασε επιφυλάξεις απέναντι στις προθέσεις της Ρωσίας για ειρήνη, χαρακτηρίζοντας τις δηλώσεις της Μόσχας ως «στρατηγικά ασαφείς».

Το γερμανικό κοινωνικό κράτος, που αντιστοιχεί στο 31,2% του ΑΕΠ, βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Οι δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη και συντάξεις αυξάνονται ταχύτερα από τον πληθωρισμό, ενώ η μέση κρατική σύνταξη έχει μειωθεί από το 52,6% στο 48% του μέσου μισθού από το 2005. Η δημογραφική γήρανση επιτείνει την πίεση, με 16,5 εκατομμύρια baby boomers να αποσύρονται έως το 2036, γεγονός που απειλεί τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων και του συνταξιοδοτικού συστήματος.

Η κοινωνική δυσαρέσκεια αυξάνεται. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της ARD, το 83% των Γερμανών θεωρεί ότι η οικονομία βρίσκεται σε κρίση λόγω της στήριξης προς την Ουκρανία. Το 21% φοβάται για τη θέση εργασίας του, ενώ αυξάνονται οι απεργιακές κινητοποιήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απεργία στη Volkswagen, όπου περισσότεροι από 100.000 εργαζόμενοι διεκδικούν αυξήσεις και διατήρηση των κοινωνικών παροχών.

Η διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου έχει πλήξει τη γερμανική βιομηχανία, ειδικά την αυτοκινητοβιομηχανία και τη χημική βιομηχανία. Η αύξηση του κόστους ενέργειας έχει οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής, αναστολή επενδύσεων και απώλεια θέσεων εργασίας. Η ανάπτυξη της οικονομίας προβλέπεται μόλις στο 0,1% για το 2024 και στο 0,7% για το 2025, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.

Η κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων αντιμετωπίζει εσωτερικές εντάσεις. Οι Φιλελεύθεροι πιέζουν για αυστηρή τήρηση του «χρεόφρενου», ενώ οι Πράσινοι ζητούν αυξημένες κοινωνικές δαπάνες και επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση. Οι διαφωνίες για τις περικοπές και τη στήριξη προς την Ουκρανία απειλούν την πολιτική συνοχή του κυβερνητικού σχήματος, με τις επερχόμενες εκλογές να εντείνουν την πόλωση.

Η κυβέρνηση διαψεύδει ότι οι περικοπές οφείλονται στη στήριξη προς την Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για αναγκαίες δημοσιονομικές προσαρμογές. Ο καγκελάριος Σολτς δήλωσε ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία «για όσο χρειαστεί», ενώ το υπουργείο Οικονομικών επιμένει ότι οι κοινωνικές παροχές παραμένουν προτεραιότητα. Ωστόσο, η επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης αμφισβητείται, καθώς οι αντιφάσεις μεταξύ υπουργείων και οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση μέτρων εντείνουν την αβεβαιότητα.

Η Γερμανία βαδίζει σε λεπτή ισορροπία μεταξύ διεθνούς ευθύνης και εσωτερικής αντοχής. Καθώς η στήριξη προς την Ουκρανία συνεχίζεται, η κοινωνική πίεση εντείνεται. Το ερώτημα παραμένει: μπορεί η κυβέρνηση να διατηρήσει την πολιτική συνοχή χωρίς να διαρραγεί ο κοινωνικός ιστός;

Πηγή φωτογραφίας 1: inbusinessnews.reporter.com.cy
Πηγή φωτογραφίας 2: cfr.org
Πηγή φωτογραφίας 3: etsy.com