Η σύγχρονη εποχή υπόσχεται πρόοδο, ευκολία και τεχνολογική εξέλιξη. Όμως, πίσω από την επιφάνεια της καθημερινότητας, αναδύονται νέες προκλήσεις που επηρεάζουν βαθιά την υγεία του πληθυσμού. Στην Ελλάδα, η αύξηση των αυτοάνοσων νοσημάτων τα τελευταία χρόνια δεν είναι απλώς ιατρικό φαινόμενο, αλλά κοινωνικό και πολιτισμικό σύμπτωμα.

Η Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών δεν άλλαξε μόνο οικονομικά και πολιτικά. Άλλαξε και βιολογικά. Η αύξηση των αυτοάνοσων νοσημάτων αποτελεί ένα ανησυχητικό φαινόμενο που δεν εξηγείται μόνο με ιατρικούς όρους. Είναι η σωματική έκφραση μιας κοινωνίας που πιέζεται, αγωνιά και μεταβάλλεται.Το φαινόμενο δεν είναι τυχαίο. Αντιθέτως, αποτελεί αντανάκλαση των κοινωνικών, οικονομικών και υγειονομικών πιέσεων που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

Η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας άφησε ανεξίτηλα σημάδια στην ψυχολογία και τον τρόπο ζωής των Ελλήνων. Η δεκαετής οικονομική κρίση δεν επηρέασε μόνο τα εισοδήματα και την αγορά εργασίας. Δημιούργησε ένα κλίμα διαρκούς ανασφάλειας, άγχους και ψυχολογικής πίεσης. Η περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη, η αύξηση της ανεργίας και η υποβάθμιση της καθημερινότητας συνέβαλαν στην απορρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος μεγάλου μέρους του πληθυσμού.

Η αστικοποίηση, η απομόνωση, η καθιστική ζωή και η υπερβολική χρήση τεχνολογίας έχουν αλλάξει τον τρόπο που ζούμε και κινούμαστε. Η διατροφή έχει γίνει φτωχότερη, ο ύπνος πιο ανήσυχος, η κοινωνική επαφή πιο σπάνια και η κατανάλωση αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων αυξημένη. Όλα αυτά επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο σε συνθήκες συνεχούς πίεσης μπορεί να στραφεί εναντίον του οργανισμού.

Η πανδημία COVID-19 ήρθε να επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση και δεν έφερε μόνο έναν νέο ιό. Έφερε και ένα νέο κύμα ψυχολογικής πίεσης, φόβου και απομόνωσης. Πολλοί ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίστηκαν ή επιδεινώθηκαν μέσα σε αυτή την περίοδο. Η ψυχολογική πίεση, η κοινωνική απομόνωση και η καθυστέρηση στη διάγνωση και θεραπεία δημιούργησαν ένα νέο κύμα ασθενών με αυτοάνοσα νοσήματα. Πολλοί εξ αυτών δεν είχαν προηγούμενο ιστορικό, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι οι εξωτερικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση των ασθενειών αυτών.Η υγειονομική κρίση λειτούργησε σαν μεγεθυντικός φακός πάνω σε ήδη υπάρχουσες κοινωνικές και ψυχολογικές ευαλωτότητες.

Η αύξηση των αυτοάνοσων νοσημάτων δεν είναι απλώς στατιστικό δεδομένο. Είναι μήνυμα. Το σώμα μιλά όταν η κοινωνία σιωπά. Και όταν το σώμα μιλά, οφείλουμε να ακούμε. Η ευημερία δεν μετριέται μόνο σε οικονομικούς δείκτες, είναι και θέμα περιβάλλοντος, τρόπου ζωής, ψυχικής ισορροπίας και κοινωνικής συνοχής.

Ίσως ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει «πρόοδος». Γιατί τελικά, η υγεία είναι το πιο ειλικρινές αποτύπωμα της κοινωνίας μας.

Πηγή Φωτογραφίας 1: Unsplash
Πηγή Φωτογραφίας 2: Freepik