Η Ρούλα Πισπιρίγκου διαγνώστηκε με ερυθηματώδη λύκο, ένα σοβαρό αυτοάνοσο νόσημα που επηρεάζει δραματικά την υγεία και την καθημερινότητά της εντός του σωφρονιστικού καταστήματος. Η κατάσταση της υγείας της εγείρει ερωτήματα για την επάρκεια της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας στις φυλακές. Η υπόθεση της Ρούλας Πισπιρίγκου συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία όταν, μέσα σε διάστημα τριών ετών, και τα τρία ανήλικα παιδιά της έχασαν τη ζωή τους κάτω από αδιευκρίνιστες αρχικά συνθήκες. Η υπόθεση ξεκίνησε να ερευνάται εντατικά το 2022, όταν ο θάνατος της 9χρονης Τζωρτζίνας αποκάλυψε την παρουσία κεταμίνης στον οργανισμό της, οδηγώντας στη σύλληψη της μητέρας της. Ακολούθησε η επανεξέταση των θανάτων της Μαλένας και της Ίριδας, με αποτέλεσμα την άσκηση νέων διώξεων και τελικά την καταδίκη της Πισπιρίγκου σε δις ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία κατά συρροή.

Από μητέρα σε κατηγορούμενη

Η Ρούλα Πισπιρίγκου εμφανιζόταν ως μια μητέρα που βίωνε απανωτές τραγωδίες. Η απώλεια τριών παιδιών σε σύντομο χρονικό διάστημα δημιούργησε αρχικά συμπάθεια. Ωστόσο, η ψυχραιμία της, η δημόσια παρουσία της και η επιμονή της να μιλά στα μέσα ενημέρωσης, προκάλεσαν ερωτήματα για την αυθεντικότητα των συναισθημάτων της. Ψυχολόγοι που παρακολούθησαν την υπόθεση εντόπισαν στοιχεία που παραπέμπουν σε ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, έλλειψη ενσυναίσθησης και χειριστική συμπεριφορά. Η ανάγκη για έλεγχο, η επιμονή στην αθωότητά της και η αποποίηση ευθυνών είναι ενδείξεις μιας προσωπικότητας που ενδέχεται να λειτουργεί με παθολογικό εγωκεντρισμό

Η σχέση με τα παιδιά: Μητρική φιγούρα ή εργαλείο επιβεβαίωσης;

Η ψυχολογική διάσταση της σχέσης της Πισπιρίγκου με τα παιδιά της είναι κομβική. Οι ειδικοί αναρωτιούνται αν τα παιδιά λειτουργούσαν ως μέσο συναισθηματικής επιβεβαίωσης ή ως εργαλείο χειρισμού του περιβάλλοντος. Η πιθανότητα να υπήρχε σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου μια ψυχική διαταραχή όπου ο γονέας προκαλεί ή προσποιείται ασθένειες στο παιδί για να τραβήξει την προσοχή έχει συζητηθεί ευρέως, αν και δεν έχει επισήμως τεκμηριωθεί.

Η ασθένεια και η ψυχολογική επιβάρυνση

Η διάγνωση του ερυθηματώδους λύκου προσθέτει μια νέα ψυχολογική διάσταση. Το αυτοάνοσο νόσημα, πέρα από τις σωματικές επιπτώσεις, συνοδεύεται συχνά από κατάθλιψη, άγχος και γνωστικές δυσκολίες. Η απομόνωση στη φυλακή, η κοινωνική κατακραυγή και η σωματική εξασθένηση ενδέχεται να εντείνουν την ψυχική αποδιοργάνωση και να οδηγήσουν σε ψυχοσωματικές εκδηλώσεις.

Η κοινωνική αντίδραση και η ψυχολογική πίεση

Η Πισπιρίγκου βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα πρωτοφανές κύμα κοινωνικής οργής. Η δημόσια δαιμονοποίησή της, η προβολή της υπόθεσης από τα ΜΜΕ και η απομόνωση εντός της φυλακής συνθέτουν ένα περιβάλλον ψυχολογικής ασφυξίας. Η πίεση αυτή μπορεί να οδηγήσει είτε σε αμυντική αποστασιοποίηση, είτε σε ψυχολογική κατάρρευση.

Η μεταχείριση κρατουμένων με σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα αποτελεί ένα σύνθετο ζήτημα που απασχολεί σωφρονιστικά συστήματα σε όλο τον κόσμο. Παρότι η ποινή φυλάκισης δεν συνεπάγεται απώλεια του δικαιώματος στην υγεία, η πραγματικότητα δείχνει ότι πολλοί κρατούμενοι με χρόνια ή εκφυλιστικά νοσήματα αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε φροντίδα, υποδομές και εξειδικευμένο προσωπικό.

Στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εκατομμύρια κρατούμενοι εισέρχονται ετησίως σε σωφρονιστικά ιδρύματα, πολλοί εκ των οποίων πάσχουν από σοβαρές παθήσεις όπως HIV, φυματίωση, ψυχικές διαταραχές και αυτοάνοσα νοσήματα. Παρά τις προσπάθειες ορισμένων κρατών να ενσωματώσουν την ιατρική φροντίδα στις φυλακές, η πρόσβαση παραμένει άνιση και συχνά ανεπαρκής. Η αποφυλάκιση για λόγους υγείας εφαρμόζεται σπάνια και μόνο σε περιπτώσεις τελικού σταδίου ασθένειας.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν καταγραφεί πολυάριθμες νομικές διεκδικήσεις από κρατουμένους που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, ζητώντας πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή και εξειδικευμένη θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ομοσπονδιακά δικαστήρια έχουν επιβάλει στις σωφρονιστικές αρχές την υποχρέωση παροχής ιατρικής φροντίδας, αναγνωρίζοντας ότι η στέρηση θεραπείας μπορεί να συνιστά παραβίαση συνταγματικών δικαιωμάτων. Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή των αποφάσεων παραμένει άνιση, με σημαντικές διαφορές μεταξύ πολιτειών.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν γίνει βήματα προς την ενσωμάτωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) στις φυλακές, με στόχο την παροχή ισότιμης φροντίδας στους κρατούμενους. Ωστόσο, οι γυναίκες κρατούμενες με αυτοάνοσα νοσήματα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες, καθώς οι παθήσεις αυτές εμφανίζονται συχνότερα στον γυναικείο πληθυσμό και απαιτούν εξατομικευμένη προσέγγιση. Η έλλειψη εξειδικευμένων μονάδων εντός των φυλακών καθιστά τη διαχείριση των περιστατικών ιδιαίτερα απαιτητική.

Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η αντιμετώπιση των κρατουμένων με σοβαρά προβλήματα υγείας δεν είναι μόνο θέμα υποδομών, αλλά και πολιτικής βούλησης. Η ισορροπία μεταξύ ασφάλειας, ποινής και ανθρώπινης αξιοπρέπειας παραμένει εύθραυστη, και η κάθε περίπτωση αποτελεί δοκιμασία για το σύστημα δικαιοσύνης και τις αξίες του κράτους δικαίου.

Πηγή φωτογραφίας 1: newsit.gr
Πηγή φωτογραφίας 2: avgi.gr
Πηγή φωτογραφίας 3: athensvoice.gr