Η ευλογιά των αιγοπροβάτων εξελίσσεται σε μία από τις σοβαρότερες κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει η ελληνική κτηνοτροφία τις τελευταίες δεκαετίες. Με περισσότερα από 327.000 ζώα να έχουν θανατωθεί μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου 2025, παραγωγούς να χάνουν τις περιουσίες τους και την πολιτεία να προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε μέτρα βιολογικής προστασίας και κοινωνική συνοχή, το θέμα έχει λάβει εθνικές διαστάσεις.

Η εξάπλωση της νόσου έχει οδηγήσει σε εκτεταμένες θανάτωσεις αιγοπροβάτων, κυρίως στη Μακεδονία και τη Θράκη. Από τον Αύγουστο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, έχουν εξεταστεί συνολικά 2.949 δείγματα, με 328 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε 1.568 εκτροφές. Οι εικόνες από κοπάδια που εξοντώνονται προκαλούν ανησυχία, ενώ η απώλεια των ζώων ισοδυναμεί με οικονομική καταστροφή για εκατοντάδες οικογένειες. Σε πολλές περιπτώσεις, οι παραγωγοί δεν διαθέτουν εναλλακτική πηγή εισοδήματος, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε αδιέξοδο και να ζητούν άμεση κρατική παρέμβαση.

Η ψυχολογική πίεση στους κτηνοτρόφους είναι έντονη. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό στον Δήμο Χαλκηδόνας, όπου παραγωγός υπέστη καρδιακό επεισόδιο όταν ενημερώθηκε για την υποχρεωτική θανάτωση του κοπαδιού του. Οι τοπικές κοινωνίες βιώνουν ένα κλίμα πένθους και αβεβαιότητας, ενώ η αλληλεγγύη μεταξύ των παραγωγών ενισχύεται μέσω συλλογικών δράσεων και δημόσιων εκκλήσεων για στήριξη.

Στις 14 Οκτωβρίου, μπροστά από το Διοικητήριο Σερρών, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας των κτηνοτρόφων, η οποία εξελίχθηκε σε έντονη συνέλευση με αντιπαραθέσεις μεταξύ των παραγωγών και του Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Σερρών. Οι κτηνοτρόφοι, σε κλίμα έντασης και απογοήτευσης, κατήγγειλαν καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις, έλλειψη συντονισμού και αδράνεια από τις αρχές. Η σύσκεψη διακόπηκε προσωρινά, ενώ χρειάστηκε η παρέμβαση εκπροσώπων του Σωματείου Κρεοπωλών Σερρών για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Το σωματείο εξέδωσε ανακοίνωση στήριξης προς τους κτηνοτρόφους.

Οι παραγωγοί υπέβαλαν αιτήματα προς τις αρμόδιες αρχές. Ζήτησαν την άμεση καταβολή αποζημιώσεων για τα ζώα που θανατώθηκαν λόγω της νόσου, τον εμβολιασμό των αιγοπροβάτων με εγκεκριμένα σκευάσματα, την εξόφληση καθυστερημένων οφειλών από το 2024 και την εφαρμογή μέτρων βιοπροστασίας ανά περιοχή, με έμφαση στην ταφή των νεκρών ζώων σε ελεγχόμενους χώρους. Σε πολλές περιφέρειες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί έκτακτες συνελεύσεις κτηνοτροφικών συλλόγων, με στόχο τον συντονισμό δράσεων. Στην Κρήτη, αν και δεν έχουν εντοπιστεί κρούσματα, η Περιφέρεια αποφάσισε παράταση των περιοριστικών μέτρων έως τις 27 Οκτωβρίου. Στην υπόλοιπη χώρα, οι σύλλογοι εξετάζουν πανελλαδικές κινητοποιήσεις, με πιθανό κλείσιμο δρόμων, αποκλεισμό διοικητικών κέντρων και συντονισμένες διαμαρτυρίες σε περιφερειακές ενότητες.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής περιοριστικών μέτρων στη μετακίνηση αιγοπροβάτων, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένα κρούσματα. Το μέτρο αυτό, εφόσον εφαρμοστεί, θα περιλαμβάνει την απαγόρευση διακίνησης ζώων εντός και εκτός των πληγεισών ζωνών, με στόχο την απομόνωση των εστιών μόλυνσης. Παράλληλα, έχουν τεθεί σε εφαρμογή οκτώ μέτρα βιοασφάλειας: απολύμανση οχημάτων σε σταθμούς ελέγχου, απαγόρευση μεταφοράς ζώων χωρίς άδεια, ενίσχυση ελέγχων σε αγορές και σφαγεία, ψηφιακή καταγραφή μετακινήσεων, ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών, δημιουργία ζωνών επιτήρησης, ενημερωτικές εκστρατείες προς τους παραγωγούς και αυστηροποίηση των ποινών για παραβιάσεις.

Η έλλειψη εγκεκριμένου εμβολίου έχει οδηγήσει σε περιστατικά παράνομης εισαγωγής σκευασμάτων, με χαρακτηριστική περίπτωση τη σύλληψη 60χρονου στην Κομοτηνή. Οι αρμόδιες υπηρεσίες διερευνούν μη εξουσιοδοτημένες εμβολιαστικές πρακτικές, ενώ η επιστημονική κοινότητα ζητά την επιτάχυνση των διαδικασιών έγκρισης μέσω ευρωπαϊκών μηχανισμών. Η ευλογιά των αιγοπροβάτων είναι ιογενής νόσος υψηλής μεταδοτικότητας, που προσβάλλει κυρίως πρόβατα και αίγες. Ο ιός μεταδίδεται μέσω επαφής, αερομεταφερόμενων σωματιδίων και μολυσμένων αντικειμένων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ανορεξία, δερματικές αλλοιώσεις και πτώση παραγωγής γάλακτος. Η θνησιμότητα μπορεί να φτάσει έως και 80% σε ευάλωτα κοπάδια.

Η κρίση έχει προκαλέσει ζημιά άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ. Η παραγωγή φέτας, γάλακτος και κρέατος έχει μειωθεί αισθητά, ενώ οι τιμές παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. Περιοχές με αγροτουριστική δραστηριότητα καταγράφουν πτώση επισκεψιμότητας και ακυρώσεις κρατήσεων. Τοπικοί φορείς και εθελοντικές ομάδες προσφέρουν υποστήριξη σε πληγέντες παραγωγούς, με τη μορφή τροφίμων, οικονομικής ενίσχυσης και συμβουλευτικής καθοδήγησης. Παράλληλα, μη κυβερνητικές οργανώσεις παρέχουν νομική υποστήριξη και ψυχολογική βοήθεια, ενισχύοντας την προσπάθεια ανακούφισης των πληγέντων. Η κοινωνική ανταπόκριση καταγράφεται ως σημαντικός παράγοντας ενίσχυσης της συνοχής στις αγροτικές περιοχές, ενώ αυξάνεται η πίεση προς τις αρμόδιες αρχές για την άμεση λήψη μέτρων και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των παραγωγών.

Η κυβέρνηση έχει συγκαλέσει συσκέψεις με τη συμμετοχή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, του ΕΛΓΑ και της ΕΝΠΕ. Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης φέρεται να τόνισε ότι η στήριξη των παραγωγών αποτελεί εθνική προτεραιότητα. Ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης Σπύρος Πρωτοψάλτης φέρεται να δήλωσε στις 18 Οκτωβρίου 2025 πως η καταβολή της πρώτης δόσης αποζημιώσεων για τα ζώα που θανατώθηκαν θα ξεκινούσε εντός της επόμενης εβδομάδας και ότι νέες πληρωμές αναμένονταν έως τα τέλη Οκτωβρίου, με συνέχιση και τον Νοέμβριο. Ο ίδιος φέρεται να επισήμανε ότι οι έλεγχοι που ζητούσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν απαραίτητοι για τη διατήρηση της χρηματοδότησης, υπογραμμίζοντας πως υπήρχε δίλημμα μεταξύ της τήρησης των ελέγχων για την προστασία των ευρωπαϊκών πόρων και της προώθησης πληρωμών χωρίς έλεγχο, με τον κίνδυνο απώλειας της χρηματοδότησης.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την ευλογιά των αιγοπροβάτων στην ελληνική επικράτεια παραμένει κρίσιμη. Οι θανάτωσεις ζώων συνεχίζονται, οι οικονομικές απώλειες διευρύνονται, ενώ οι κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις εντείνονται. Οι αρμόδιες αρχές βρίσκονται σε διαρκή συντονισμό για την εφαρμογή μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης, την αποζημίωση των πληγέντων και την ενίσχυση της βιοασφάλειας. Οι κτηνοτροφικοί φορείς οργανώνουν κινητοποιήσεις και συνελεύσεις, ενώ σε επίπεδο περιφερειών και κυβέρνησης εξετάζονται νέα διοικητικά και νομοθετικά εργαλεία. Οι εξελίξεις παρακολουθούνται στενά, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στις επόμενες αποφάσεις που θα καθορίσουν την πορεία διαχείρισης της κρίσης. Το ρεπορτάζ θα συνεχίσει να ενημερώνεται με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις, τις θέσεις των εμπλεκόμενων φορέων και τις εξελίξεις στο πεδίο.

Πηγή φωτογραφίας 1: lionnews.gr
Πηγή φωτογραφίας 2: ertnews.gr
Πηγή φωτογραφίας 3: agronews.gr