Η συμφωνία προσωρινής ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, που είχε επιτευχθεί με διεθνή διαμεσολάβηση, διαλύθηκε τις τελευταίες ώρες μετά από νέες επιθέσεις της Χαμάς σε Ισραηλινούς στρατιώτες, προκαλώντας αναζωπύρωση της έντασης και παγκόσμια ανησυχία. Η κατάσταση εξελίσσεται ταχύτατα, με στρατιωτικές και διπλωματικές κινήσεις να διαμορφώνουν ένα νέο, ασταθές σκηνικό στη Μέση Ανατολή.

Η συμφωνία είχε συναφθεί τον Ιανουάριο του 2025, έπειτα από μακρές συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και περιφερειακών δυνάμεων όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ. Ήταν αποτέλεσμα της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που είχε προκαλέσει εκατοντάδες θανάτους και χιλιάδες τραυματισμούς στο Ισραήλ, με μαζικές απαγωγές αμάχων και στρατιωτών. Η συμφωνία προέβλεπε σταδιακή αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, ανταλλαγή κρατουμένων και απελευθέρωση ομήρων, με στόχο την αποκλιμάκωση και την έναρξη πολιτικού διαλόγου.

Στις 19 Οκτωβρίου 2025, η Χαμάς εξαπέλυσε αιφνιδιαστικά επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών στρατιωτικών μονάδων κοντά στη Ράφα, παραβιάζοντας τους όρους της συμφωνίας. Το Ισραήλ αντέδρασε άμεσα, θέτοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις σε ύψιστο επίπεδο ετοιμότητας και ξεκινώντας στοχευμένες αεροπορικές επιχειρήσεις. Η Χαμάς από την πλευρά της κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβιάσεις, επικαλούμενη καθυστερήσεις στην απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων και περιορισμούς στην είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας. Η έλλειψη μηχανισμού επιτήρησης της συμφωνίας συνέβαλε στην αποτυχία της.

Οι συγκρούσεις έχουν ενταθεί στη Λωρίδα της Γάζας, με το Ισραήλ να πραγματοποιεί εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές σε υποδομές της Χαμάς, ενώ η οργάνωση απαντά με ρουκέτες και επιθέσεις μικρής κλίμακας. Υπάρχουν αναφορές για νέες απώλειες αμάχων, με χιλιάδες πολίτες να εγκαταλείπουν τις εστίες τους υπό τον φόβο νέων επιθέσεων. Η ανθρωπιστική βοήθεια έχει περιοριστεί σημαντικά, με τον ΟΗΕ να προειδοποιεί για επικείμενη κατάρρευση των νοσοκομείων και των υποδομών υγείας στη Γάζα. Παράλληλα, το Ισραήλ έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος των υπόγειων τούνελ της Χαμάς, εντείνοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε στρατηγικά σημεία της Ράφα και του κέντρου της Γάζας.

Ένα νέο σχέδιο εκεχειρίας, γνωστό ως «πλαίσιο Γουίτκοφ», έχει τεθεί υπό εξέταση από τις εμπλεκόμενες πλευρές. Το Ισραήλ έχει αποδεχθεί τους βασικούς όρους, που περιλαμβάνουν εκεχειρία διάρκειας 60 ημερών και απελευθέρωση δέκα ζωντανών ομήρων. Η Χαμάς δεν έχει ακόμη απαντήσει επίσημα, ενώ συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μέσω Κατάρ και Αιγύπτου. Οι συνομιλίες διεξάγονται στο Σαρμ Ελ Σέιχ, με συγκρατημένη αισιοδοξία για επίτευξη νέας συμφωνίας. Ωστόσο, αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η Χαμάς μπορεί να αποχωρήσει από το τραπέζι των συνομιλιών ανά πάσα στιγμή.

Παράλληλα, η Χαμάς επέστρεψε τις σορούς ομήρων, ζητώντας εξοπλισμό για ανάκτηση των υπολοίπων, ενώ το Ισραήλ απαιτεί την άμεση επιστροφή όλων των σορών ως προϋπόθεση για συνέχιση των συνομιλιών. Η καθυστέρηση στην απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στην ισραηλινή πλευρά, η οποία θεωρεί ότι η Χαμάς δεν τηρεί τους όρους της συμφωνίας.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς δήλωσε ότι αν η Χαμάς δεν συμμορφωθεί πλήρως με τη συμφωνία, το Ισραήλ θα επαναλάβει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα, σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η δήλωση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική πίεσης, με στόχο την πλήρη αποδυνάμωση της Χαμάς και την αποκατάσταση της ασφάλειας στην περιοχή. Οι IDF παραμένουν σε πλήρη ετοιμότητα, ενώ η στρατιωτική κινητικότητα στα σύνορα έχει αυξηθεί.

Η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με έντονη ανησυχία στην κατάρρευση της εκεχειρίας. Ο ΟΗΕ εξέδωσε ανακοίνωση καλώντας σε άμεση επιστροφή στον διάλογο και τόνισε την ανάγκη προστασίας των αμάχων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδίκασαν τις επιθέσεις της Χαμάς και επανέλαβαν τη στήριξή τους στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, ενώ παράλληλα πίεσαν για επανέναρξη των συνομιλιών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε αποκλιμάκωση και σεβασμό των όρων της συμφωνίας, εκφράζοντας ανησυχία για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Περιφερειακές δυνάμεις όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ συνεχίζουν τις παρασκηνιακές επαφές για επαναφορά της εκεχειρίας, αν και οι προσπάθειες φαίνεται να έχουν παγώσει.

Η Χαμάς και το Ισραήλ συνεχίζουν να ανταλλάσσουν κατηγορίες για παραβιάσεις της εκεχειρίας, γεγονός που εντείνει την ένταση και δυσχεραίνει τις προσπάθειες για σταθεροποίηση. Η Χαμάς υποστηρίζει ότι το Ισραήλ παραβίασε τους όρους της συμφωνίας με στρατιωτικές κινήσεις και περιορισμούς στην είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας. Αντίστοιχα, το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς για επανέναρξη των επιθέσεων και για μη τήρηση των δεσμεύσεων σχετικά με την επιστροφή των ομήρων. Οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί έχουν οδηγήσει σε πλήρη διάρρηξη της εμπιστοσύνης, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη την επαναφορά της εκεχειρίας.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ δήλωσε ότι η Χαμάς παραβίασε την εκεχειρία και ότι δεν θα ανεχθεί επιθέσεις στους στρατιώτες της, επισημαίνοντας πως οι IDF είναι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα. Ο υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς ανέφερε ότι η στρατιωτική δράση θα συνεχιστεί εάν δεν υπάρξει πλήρης συμμόρφωση από τη Χαμάς. Από την πλευρά της, η Χαμάς κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση των συμφωνηθέντων και δηλώνει ότι η αντίσταση θα συνεχιστεί μέχρι την πλήρη απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ο ΟΗΕ χαρακτήρισε την κατάρρευση της εκεχειρίας ως οπισθοδρόμηση για την ειρήνη και κάλεσε σε άμεση επανέναρξη των συνομιλιών, επισημαίνοντας την ανάγκη για διεθνή εποπτεία και εγγυήσεις. Οι δηλώσεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο της αυξανόμενης διεθνούς πίεσης για αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή, με έμφαση στην προστασία των αμάχων και την αποτροπή περαιτέρω ανθρωπιστικής επιδείνωσης.

Η κατάρρευση της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς σηματοδοτεί μια νέα φάση αβεβαιότητας και έντασης στη Μέση Ανατολή. Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών καταδεικνύουν την ευθραυστότητα των διπλωματικών προσπαθειών και την πολυπλοκότητα των γεωπολιτικών ισορροπιών στην περιοχή. Οι αντιδράσεις των εμπλεκόμενων πλευρών και της διεθνούς κοινότητας καταγράφονται με αυξανόμενη ανησυχία, ενώ η ανθρωπιστική διάσταση της κρίσης παραμένει στο επίκεντρο των διεθνών εκκλήσεων.

Το Insideworld παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει με αναλυτικότερο ρεπορτάζ μόλις υπάρξουν νέα δεδομένα.

Πηγή φωτογραφίας 1: euronews.com
Πηγή φωτογραφίας 2: ertnews.gr
Πηγή φωτογραφίας 3: in.gr