Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ανακοίνωσε την έναρξη μιας εκτεταμένης διοικητικής διαδικασίας που αφορά τη διαγραφή 290.000 φοιτητών από τα μητρώα των ελληνικών πανεπιστημίων. Η ενέργεια αφορά φοιτητές που έχουν υπερβεί κατά πολύ το προβλεπόμενο χρονικό όριο σπουδών και δεν έχουν επιδείξει καμία εκπαιδευτική δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, προβλέπεται εξαίρεση για περίπου 35.000 φοιτητές, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει ενεργά σε μαθήματα ή εξετάσεις την τελευταία διετία, και θα τους δοθεί η δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου.

Η ανακοίνωση έγινε από την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Σοφία Ζαχαράκη, και συνοδεύτηκε από δηλώσεις που υπογραμμίζουν την ανάγκη εξορθολογισμού της λειτουργίας των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η απόφαση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από κόμματα της αντιπολίτευσης, φοιτητικούς συλλόγους, πανεπιστημιακές αρχές και εκπαιδευτικούς φορείς, οι οποίοι εκφράζουν επιφυλάξεις ως προς τη διαδικασία εφαρμογής και τις κοινωνικές επιπτώσεις της.

Τι προβλέπει η απόφαση

Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας προβλέπει τη μαζική διαγραφή φοιτητών που έχουν υπερβεί το ανώτατο χρονικό όριο σπουδών χωρίς να παρουσιάζουν εκπαιδευτική δραστηριότητα. Οι φοιτητές αυτοί δεν έχουν συμμετάσχει σε μαθήματα, εξετάσεις ή άλλες ακαδημαϊκές διαδικασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να θεωρούνται ανενεργοί. Η διαδικασία διαγραφής θα υλοποιηθεί από τις γραμματείες των πανεπιστημιακών σχολών, οι οποίες θα βασιστούν στα επίσημα μητρώα φοιτητών και στην καταγραφή της εκπαιδευτικής τους δραστηριότητας.

Η ενέργεια αφορά κυρίως φοιτητές που εγγράφηκαν πριν από το 2010, ενώ έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις φοιτητών που παραμένουν εγγεγραμμένοι από τη δεκαετία του 1990. Η εφαρμογή της απόφασης θα γίνει σταδιακά, με στόχο την πλήρη ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους.

Κριτήρια εξαίρεσης και δεύτερη ευκαιρία

Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις του Υπουργείου, προβλέπεται εξαίρεση από τη διαγραφή για περίπου 35.000 φοιτητές που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Οι φοιτητές αυτοί έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον δύο εξεταστικές περιόδους τα τελευταία δύο χρόνια ή έχουν περάσει τουλάχιστον το 75% των μαθημάτων ή μονάδων του προγράμματος σπουδών τους. Σε αυτούς θα δοθεί η δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους εντός δύο επιπλέον εξαμήνων.

Επιπλέον, η απόφαση περιλαμβάνει ειδική μέριμνα για φοιτητές που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Αυτό αφορά εργαζόμενους φοιτητές, γονείς, άτομα με αναπηρία, καθώς και φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικογενειακά ή οικονομικά προβλήματα. Για τις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται εξατομικευμένη αξιολόγηση και δυνατότητα παράτασης της φοίτησης.

Δηλώσεις Υπουργού

Η Υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, σε δημόσιες δηλώσεις της ανέφερε ότι η απόφαση στοχεύει στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας των πανεπιστημίων και στην ενίσχυση της ακαδημαϊκής αξιοπιστίας. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν μπορούμε να έχουμε φοιτητές εγγεγραμμένους για δεκαετίες χωρίς καμία ακαδημαϊκή δραστηριότητα. Δίνουμε όμως μια δεύτερη ευκαιρία σε όσους δείχνουν διάθεση επιστροφής». Η Υπουργός υπογράμμισε ότι η μεταρρύθμιση είναι δίκαιη και κοινωνικά ευαίσθητη, καθώς λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες που αντιμετωπίζουν πολλοί φοιτητές.

Αντιδράσεις αντιπολίτευσης

Η αντιπολίτευση αντέδρασε έντονα στην απόφαση, εκφράζοντας ανησυχίες για τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές συνέπειες της εφαρμογής της. Εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησαν την κυβέρνηση για τιμωρητική πολιτική και για έλλειψη διαλόγου με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Το ΠΑΣΟΚ ζήτησε την αναστολή της απόφασης και την έναρξη διαβούλευσης με τα πανεπιστήμια, ώστε να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις. Το ΚΚΕ χαρακτήρισε την απόφαση ως «εκκαθάριση» που πλήττει φοιτητές εργαζόμενους και κοινωνικά ευάλωτους, τονίζοντας ότι η εκπαίδευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με λογικές αποκλεισμού.

Θέσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας

Οι πρυτανικές αρχές εμφανίζονται διχασμένες ως προς την απόφαση. Ορισμένοι πρυτάνεις υποστηρίζουν την ανάγκη εξυγίανσης των μητρώων φοιτητών και την αποσυμφόρηση των διοικητικών υπηρεσιών, ενώ άλλοι εκφράζουν επιφυλάξεις για τον τρόπο εφαρμογής και ζητούν σαφή και δίκαια κριτήρια. Οι καθηγητές επίσης εμφανίζονται διχασμένοι: κάποιοι θεωρούν ότι η απόφαση θα ενισχύσει την ακαδημαϊκή σοβαρότητα, ενώ άλλοι φοβούνται ότι θα οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό φοιτητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Οι φοιτητικοί σύλλογοι αντιδρούν έντονα, χαρακτηρίζοντας την απόφαση αυθαίρετη και αντιπαιδαγωγική. Πολλοί σύλλογοι έχουν ήδη προγραμματίσει κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, ζητώντας την άμεση ανάκληση της απόφασης και την έναρξη διαλόγου με τους φοιτητές.

Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας για τη διαγραφή των αιώνιων φοιτητών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες διοικητικές παρεμβάσεις στην ιστορία της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης. Με την εφαρμογή της, αναμένεται να επηρεαστούν δεκάδες χιλιάδες φοιτητές, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει αντιδράσεις από εκπαιδευτικούς και πολιτικούς φορείς. Οι επόμενες εβδομάδες αναμένονται κρίσιμες για την αποσαφήνιση των διαδικασιών, την αξιολόγηση των επιπτώσεων και την ενδεχόμενη αναπροσαρμογή της πολιτικής. Το Υπουργείο Παιδείας καλείται να διαχειριστεί τις τεχνικές και κοινωνικές παραμέτρους της απόφασης, ενώ η εκπαιδευτική κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.

Πηγή φωτογραφίας 1: workenter.gr
Πηγή φωτογραφίας 2: athensvoice.gr
Πηγή φωτογραφίας 3: eleftheria.gr