Η Αγορά Μοδιάνο, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της Θεσσαλονίκης, διακόπτει εκ νέου τη λειτουργία της, μόλις τρία χρόνια μετά την επαναλειτουργία της υπό νέα διαχείριση. Η εξέλιξη αυτή φέρνει στο προσκήνιο ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος, τις συνθήκες που οδήγησαν στο κλείσιμο, τις επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και κοινωνία, αλλά και τις προοπτικές για το μέλλον του ιστορικού κτιρίου.

Η Αγορά Μοδιάνο θεμελιώθηκε το 1922 και άνοιξε τις πύλες της το 1930, αποτελώντας ένα από τα πρώτα παραδείγματα σκεπαστής αγοράς στην Ελλάδα. Το κτίριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα J. Oliphant και τον μηχανικό Ελί Μοδιάνο, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, σε περιοχή που είχε πληγεί από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Το 1983 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο, ενώ το 1995 αναγνωρίστηκε ως ιστορικό μνημείο. Κατά τη δεκαετία του 1990, η αγορά άρχισε να φθίνει, με τα καταστήματα να κλείνουν σταδιακά λόγω προβλημάτων συντήρησης και υγειονομικών παραμέτρων. Το 2017, η Πολεοδομία Θεσσαλονίκης έκρινε το κτίριο ως επικίνδυνο για χρήση, οδηγώντας σε πλήρη παύση λειτουργίας.

Το 2020, ο Όμιλος Φάις ανέλαβε την ανακαίνιση της αγοράς, επενδύοντας πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ. Η νέα Μοδιάνο εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2022, φιλοξενώντας 75 καταστήματα, χώρους εστίασης και μπαρ, με στόχο να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη γαστρονομία και τον τουρισμό της πόλης. Ωστόσο, η ανταπόκριση του κοινού δεν ήταν η αναμενόμενη. Μέχρι το καλοκαίρι του 2025, μόλις 21 καταστήματα παρέμεναν ενεργά. Οι επιχειρηματίες αντιμετώπισαν υψηλά μισθώματα, περιορισμένη επισκεψιμότητα και δυσκολίες στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους.

Η πορεία της Αγοράς Μοδιάνο δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της τελευταίας δεκαετίας. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση που επηρέασε την Ελλάδα από το 2010 και μετά, με μειώσεις εισοδημάτων, περιορισμένη καταναλωτική δύναμη και αυξημένη ανεργία, δημιούργησε ένα δυσμενές πλαίσιο για την ανάπτυξη νέων εμπορικών εγχειρημάτων, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως η εστίαση και το λιανικό εμπόριο.

Παράλληλα, η πανδημία COVID-19 που ξέσπασε το 2020 συνέπεσε χρονικά με την έναρξη των εργασιών ανακαίνισης της αγοράς. Οι περιορισμοί στη λειτουργία των καταστημάτων, η μείωση της τουριστικής κίνησης και η γενικευμένη αβεβαιότητα επηρέασαν αρνητικά την επιχειρηματική δυναμική του χώρου. Πολλές επιχειρήσεις που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για εγκατάσταση στη Μοδιάνο είτε ανέβαλαν τα σχέδιά τους είτε αποχώρησαν πριν καν ξεκινήσουν.

Ακόμη και μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, η αγορά δεν κατάφερε να ανακτήσει την αναμενόμενη επισκεψιμότητα. Οι καταναλωτικές συνήθειες είχαν ήδη μεταβληθεί, με στροφή προς πιο οικονομικές επιλογές και αποφυγή πολυσύχναστων χώρων. Η Μοδιάνο, παρά την αισθητική της αναβάθμιση, δεν κατάφερε να προσαρμοστεί πλήρως στις νέες απαιτήσεις της αγοράς και της κοινωνίας.

Επιπλέον, η έντονη ακρίβεια και ο πληθωρισμός που καταγράφηκαν τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά το 2022, επιβάρυναν περαιτέρω την κατάσταση. Η αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά, ενέργεια και πρώτες ύλες επηρέασε άμεσα το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων εντός της αγοράς, ενώ ταυτόχρονα περιόρισε την αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών. Οι επιχειρηματίες βρέθηκαν αντιμέτωποι με αυξημένα λειτουργικά έξοδα και μειωμένο τζίρο, γεγονός που οδήγησε αρκετούς στην απόφαση να αποχωρήσουν. Η συνδυαστική επίδραση της οικονομικής κρίσης, της πανδημίας, της ακρίβειας και του πληθωρισμού διαμόρφωσε ένα περιβάλλον έντονης αστάθειας, το οποίο δεν επέτρεψε στο εγχείρημα της Μοδιάνο να εδραιωθεί και να αναπτυχθεί με βιώσιμους όρους.

Η αναστολή λειτουργίας της Αγοράς Μοδιάνο δεν συνοδεύτηκε από άμεσες παρεμβάσεις εκ μέρους των δύο βασικών θεσμικών φορέων της πόλης: του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Παρότι το κτίριο αποτελεί ιστορικό μνημείο και βρίσκεται σε κομβικό σημείο του αστικού ιστού, η εμπλοκή των αρχών υπήρξε περιορισμένη, κυρίως σε επίπεδο αδειοδοτήσεων και πολιτιστικής αναγνώρισης.

Από την πλευρά του Δήμου Θεσσαλονίκης, δεν έχει εκδοθεί μέχρι στιγμής επίσημη ανακοίνωση σχετικά με την πρόσφατη εξέλιξη. Η δημοτική αρχή, υπό τον Στέλιο Αγγελούδη, έχει επικεντρωθεί σε ευρύτερα έργα αστικής ανάπλασης και υποδομών, χωρίς να έχει συμπεριλάβει την Αγορά Μοδιάνο σε κάποιο ειδικό πρόγραμμα στήριξης ή ανάδειξης. Δεν προκύπτει ότι υπήρξε οργανωμένη προσπάθεια ενίσχυσης της επισκεψιμότητας ή υποστήριξης των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνταν στον χώρο.

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει ανακοινώσει σειρά παρεμβάσεων μέσω του ΕΣΠΑ 2021–2027, με στόχο την αστική αναζωογόνηση και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας σε 12 δήμους της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, η Αγορά Μοδιάνο δεν φαίνεται να έχει ενταχθεί σε κάποιο από τα προγράμματα αυτά, ούτε να έχει λάβει χρηματοδότηση ή τεχνική υποστήριξη από την Περιφέρεια. Η Αντιπεριφέρεια Θεσσαλονίκης έχει δρομολογήσει δράσεις πολιτιστικού χαρακτήρα σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και τον οργανισμό MOMus, οι οποίες αφορούν κυρίως μουσειακούς και εκθεσιακούς χώρους. Δεν προκύπτει ότι η Μοδιάνο αποτέλεσε αντικείμενο σχεδιασμού ή ενταγμένης πολιτικής παρέμβασης.

Η Αγορά Μοδιάνο, μετά από σχεδόν τρία χρόνια λειτουργίας υπό νέα διαχείριση, διακόπτει εκ νέου τη λειτουργία της. Η απόφαση αυτή συνοδεύεται από αποχωρήσεις επιχειρηματιών, αναστολή συμβολαίων και αλλαγή στο μοντέλο διαχείρισης. Οι εργασίες ανασχεδιασμού βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ οι αρμόδιοι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και της Περιφέρειας παρακολουθούν την εξέλιξη. Μέχρι στιγμής δεν έχουν εκδοθεί επίσημες ανακοινώσεις. Το κτίριο παραμένει κλειστό για το κοινό, με την επόμενη φάση να βρίσκεται υπό διαμόρφωση.

Πηγή φωτογραφίας 1: kaponeditions.gr
Πηγή φωτογραφίας 2: thessalonikitourism.gr
Πηγη φωτογραφίας 3: agoramodiano.com