Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας και των καταναλωτικών αγαθών ξεδιπλώνεται τα τελευταία χρόνια, με επίκεντρο την πολυεθνική Johnson & Johnson. Η εταιρεία, γνωστή για τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και υγείας, βρίσκεται αντιμέτωπη με χιλιάδες αγωγές και σοβαρές κατηγορίες ότι η παιδική της πούδρα με βάση το ταλκ περιείχε ίνες αμιάντου, μια ουσία γνωστή για τις καρκινογόνες της ιδιότητες.

Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει παγκόσμια κατακραυγή, δικαστικές αποφάσεις-ορόσημα και βαθιά ανησυχία για την ασφάλεια των καταναλωτικών προϊόντων, ενώ η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις μεγάλες εταιρείες κλονίζεται. Η Johnson & Johnson για δεκαετίες υπήρξε συνώνυμο της φροντίδας, με την παιδική της πούδρα να αποτελεί βασικό προϊόν σε εκατομμύρια νοικοκυριά. Ωστόσο, από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες αγωγές από καταναλωτές που ισχυρίζονταν ότι η χρήση του ταλκ προκάλεσε σοβαρές μορφές καρκίνου, όπως το μεσοθηλίωμα και ο καρκίνος των ωοθηκών.

Μέχρι σήμερα, έχουν κατατεθεί πάνω από 67.000 αγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το 2020 η εταιρεία ανακοίνωσε την απόσυρση του προϊόντος από την αμερικανική αγορά, αντικαθιστώντας το με πούδρα από άμυλο καλαμποκιού. Η απόφαση αυτή, αν και καθυστερημένη, αποτέλεσε έμμεση παραδοχή της σοβαρότητας των καταγγελιών. Οι δικαστικές αποφάσεις που ακολούθησαν ήταν καταπέλτης. Σε μια από τις πιο ηχηρές υποθέσεις, δικαστήριο στο Λος Άντζελες καταδίκασε την Johnson & Johnson να καταβάλει 966 εκατομμύρια δολάρια στην οικογένεια της Mae Moore, μιας γυναίκας που πέθανε από μεσοθηλίωμα. Το ποσό περιλάμβανε 16 εκατ. δολάρια σε αποζημιώσεις και 950 εκατ. δολάρια σε ποινικές ρήτρες. Αντίστοιχες αποφάσεις εκδόθηκαν και σε άλλες Πολιτείες, με χαρακτηριστική την περίπτωση στο Πόρτλαντ, όπου επιδικάστηκε αποζημίωση 60 εκατ. δολαρίων σε ενάγουσα και πρόστιμο 200 εκατ. δολαρίων στην εταιρεία. Η Johnson & Johnson προσπάθησε να διευθετήσει τις υποθέσεις μέσω πτώχευσης θυγατρικών εταιρειών και διακανονισμών. Πρόσφατα πρότεινε αποζημίωση ύψους 6,475 δισ. δολαρίων για τη διευθέτηση 54.000 αγωγών, μια κίνηση που πολλοί ερμήνευσαν ως προσπάθεια αποφυγής πλήρους λογοδοσίας.

Στην καρδιά του σκανδάλου βρίσκεται η παρουσία ινών αμιάντου στα προϊόντα ταλκ της εταιρείας. Ο αμίαντος είναι γνωστός καρκινογόνος παράγοντας, και η έκθεση σε αυτόν έχει συνδεθεί επιστημονικά με το μεσοθηλίωμα, έναν σπάνιο αλλά εξαιρετικά επιθετικό καρκίνο που προσβάλλει το περιτόναιο και τον υπεζωκότα. Η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) έχει χαρακτηρίσει το ταλκ ως «πιθανώς καρκινογόνο» όταν περιέχει ίχνη αμιάντου. Παρά τις διαβεβαιώσεις της εταιρείας ότι τα προϊόντα της είναι ασφαλή, ανεξάρτητες μελέτες και εργαστηριακές αναλύσεις έχουν εντοπίσει ίνες αμιάντου σε δείγματα παιδικής πούδρας.

Η Johnson & Johnson, μέσω του αντιπροέδρου της για νομικές υποθέσεις Erik Haas, φέρεται να υποστήριξε ότι οι αγωγές βασίζονται σε επιστημονικά επιχειρήματα αμφιλεγόμενης αξιοπιστίας, τα οποία δεν θα έπρεπε να έχουν γίνει δεκτά από τα δικαστήρια. Η εταιρεία επιμένει ότι τα προϊόντα της είναι ασφαλή και συμμορφώνονται με τις διεθνείς προδιαγραφές. Από την πλευρά της οικογένειας Moore, ο δικηγόρος Trey Branham φέρεται να δήλωσε πως ελπίζει η Johnson & Johnson να αναγνωρίσει επιτέλους την ευθύνη της για τους θανάτους που, κατά την άποψή του, θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί.Από την πλευρά της οικογένειας Moore, ο δικηγόρος Trey Branham φέρεται να δήλωσε πως ελπίζει η Johnson & Johnson να αναγνωρίσει επιτέλους την ευθύνη της για τους θανάτους που, κατά την άποψή του, θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί.

Η Kyung Lee, γυναίκα 48 ετών που διαγνώστηκε με μεσοθηλίωμα, φέρεται να κατήγγειλε δημόσια ότι η ασθένειά της συνδέεται με τη χρήση της παιδικής πούδρας της εταιρείας, εκφράζοντας την έκπληξή της για το γεγονός ότι ένα προϊόν που χρησιμοποιούσε από την παιδική της ηλικία ενδέχεται να ευθύνεται για την κατάσταση της υγείας της.

Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει παγκόσμια κινητοποίηση όπως επίσης και αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με χιλιάδες χρήστες να καλούν σε μποϊκοτάζ των προϊόντων της εταιρείας και να απαιτούν αυστηρότερη ρύθμιση της αγοράς.. Οργανώσεις καταναλωτών, υγειονομικές αρχές και κυβερνήσεις σε πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει έρευνες για την ασφάλεια των προϊόντων ταλκ. Στην Ευρώπη, αρκετές χώρες εξετάζουν την απαγόρευση ή τον περιορισμό της χρήσης του ταλκ σε καλλυντικά προϊόντα.

Στην Ελλάδα, οργανώσεις όπως η ΕΚΠΟΙΖΩ και το ΚΕ.Π.ΚΑ. έχουν ζητήσει από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) να επανεξετάσει την ασφάλεια των εισαγόμενων προϊόντων ταλκ, ενώ έχουν εκδοθεί προειδοποιήσεις προς τους καταναλωτές.

Η υπόθεση Johnson & Johnson παραμένει ανοιχτή και βρίσκεται υπό συνεχή διερεύνηση από τις αρμόδιες δικαστικές και ρυθμιστικές αρχές. Οι εξελίξεις είναι δυναμικές, με νέες αγωγές να κατατίθενται και με τις αποζημιώσεις να αυξάνονται, ενώ η εταιρεία επιχειρεί να περιορίσει τις επιπτώσεις μέσω διακανονισμών και νομικών ελιγμών.Η τελική δικαστική ετυμηγορία σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αναμένεται να καθορίσει όχι μόνο το μέλλον της Johnson & Johnson, αλλά και το πλαίσιο ευθύνης των πολυεθνικών εταιρειών απέναντι στη δημόσια υγεία. Οι καταναλωτές, οι θεσμοί και η κοινωνία παρακολουθούν στενά.

Το Insideworld θα επανέλθει με νεότερα στοιχεία καθώς η υπόθεση εξελίσσεται.

Πηγή φωτογραφίας 1: axios.com
Πηγή φωτογραφίας 2: abcnews.go.com
Πηγή φωτογραφίας 3: nbcnews.com