Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) προχώρησε στην υιοθέτηση νέων ρυθμίσεων που αφορούν τη συμμετοχή τρανς αθλητριών στους Ολυμπιακούς Αγώνες, γεγονός που προκάλεσε εκτεταμένη δημόσια συζήτηση και αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο. Η απόφαση, η οποία ελήφθη ενόψει των Αγώνων του Λος Άντζελες το 2028, αφορά τον αποκλεισμό τρανς γυναικών από τις γυναικείες κατηγορίες, με επίκληση ζητημάτων που σχετίζονται με τη «δίκαιη συμμετοχή» και τα «φυσικά πλεονεκτήματα» των αθλητών που έχουν υποβληθεί σε μετάβαση φύλου.

Το Insideworld καταγράφει το πλήρες ιστορικό της απόφασης, τις αιτίες και τις αφορμές που οδήγησαν στη διαμόρφωσή της, τις επίσημες τοποθετήσεις των εμπλεκομένων φορέων και προσώπων, καθώς και τις κοινωνικές και διεθνείς αντιδράσεις που προκλήθηκαν. Παράλληλα, εξετάζονται οι πολιτικές και νομικές διαστάσεις της απόφασης, καθώς και οι επιπτώσεις της στον χώρο του παγκόσμιου αθλητισμού και των δικαιωμάτων των τρανς ατόμων.

Χρονικό της απόφασης

Η ΔΟΕ ανακοίνωσε τον Νοέμβριο του 2025 την εφαρμογή νέων κανονισμών που αποκλείουν τις τρανς γυναίκες από τη συμμετοχή σε γυναικεία αγωνίσματα, με ισχύ από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028. Η απόφαση ακολούθησε περιστατικά στους Αγώνες του Παρισιού 2024, όπου τρανς αθλήτριες, όπως η Ιμάν Κελίφ από την Αλγερία και η Λιν Γιου-Τινγκ από την Κινεζική Ταϊπέι, αποκλείστηκαν από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Πυγμαχίας. Οι αποκλεισμοί αυτοί προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και άνοιξαν τη συζήτηση για την ανάγκη αναθεώρησης των κανονισμών συμμετοχής.

Η ΔΟΕ συγκρότησε ειδική επιτροπή αξιολόγησης, η οποία μελέτησε τις επιδόσεις, τα βιολογικά χαρακτηριστικά και τις επιπτώσεις της ορμονικής θεραπείας σε τρανς αθλητές. Η επιτροπή κατέληξε σε προτάσεις που ενσωματώθηκαν στους νέους κανονισμούς, οι οποίοι αποκλείουν τη συμμετοχή τρανς γυναικών από τις γυναικείες κατηγορίες ανεξαρτήτως επιπέδου τεστοστερόνης ή διάρκειας μετάβασης.

Αιτίες και αφορμές

Η βασική αιτιολόγηση της ΔΟΕ επικεντρώνεται στην ανάγκη διασφάλισης της ισότητας στον αθλητικό ανταγωνισμό. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, η ΔΟΕ θεωρεί ότι οι τρανς γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μετάβαση από ανδρικό φύλο ενδέχεται να διατηρούν πλεονεκτήματα σε μυϊκή δύναμη, οστική πυκνότητα και καρδιοαναπνευστική απόδοση, τα οποία δεν εξαλείφονται πλήρως μέσω της ορμονικής θεραπείας.

Η ΔΟΕ επικαλέστηκε επιστημονικές αναφορές που παρουσιάστηκαν ενώπιον των μελών της, στις οποίες αναλύθηκαν συγκριτικά δεδομένα από τρανς και cisgender αθλητές. Οι αναφορές αυτές κατέδειξαν ότι, παρά τη μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης, οι τρανς γυναίκες διατηρούν αθλητικά χαρακτηριστικά που ενδέχεται να επηρεάζουν την ισορροπία του ανταγωνισμού. Η πρόεδρος της ΔΟΕ, Κίρστι Κόβεντρι, δήλωσε ότι η απόφαση ελήφθη με γνώμονα την προστασία της γυναικείας κατηγορίας και την ανάγκη για δίκαιη συμμετοχή.

Πολιτικές και νομικές επιρροές

Η απόφαση της ΔΟΕ συνδέεται με πολιτικές εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η Ολυμπιακή Επιτροπή συμμορφώθηκε με το προεδρικό διάταγμα Executive Order 14201, που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Το διάταγμα απαγορεύει τη συμμετοχή τρανς γυναικών σε γυναικεία αθλήματα σε εθνικό επίπεδο, επικαλούμενο λόγους βιολογικής διαφοροποίησης.

Η ΔΟΕ, προκειμένου να αποφύγει νομικές συγκρούσεις με τη διοργανώτρια χώρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2028, φέρεται να εισάγει διαδικασίες προσδιορισμού φύλου για τους αθλητές που δηλώνουν συμμετοχή σε γυναικεία αγωνίσματα. Οι διαδικασίες αυτές περιλαμβάνουν χρωμοσωμικά τεστ και αξιολόγηση ιατρικών φακέλων, με στόχο την τυποποίηση των κριτηρίων συμμετοχής.

Κοινωνικές και διεθνείς αντιδράσεις

Η ανακοίνωση της ΔΟΕ προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις από διεθνείς οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων των LGBTQ+ ατόμων, οι οποίες χαρακτήρισαν την απόφαση ως διάκριση και οπισθοδρόμηση. Πολλοί αθλητές και ακτιβιστές εξέφρασαν την αντίθεσή τους, υποστηρίζοντας ότι η απόφαση αποκλείει άτομα με βάση την ταυτότητα φύλου και παραβιάζει τις αρχές της συμπερίληψης.

Η περίπτωση της Αμερικανίδας τρανς κολυμβήτριας Lia Thomas, η οποία αποκλείστηκε από τους Αγώνες του 2024, αποτέλεσε σημείο αναφοράς στη δημόσια συζήτηση. Η Thomas είχε κατακτήσει πανεπιστημιακούς τίτλους στις ΗΠΑ, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις από αθλητικές ενώσεις και πολιτικούς φορείς.

Από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας, καταγράφηκαν διαφορετικές απόψεις. Ο παιδίατρος Αντώνης Δαρζέντας δήλωσε ότι η συμμετοχή τρανς αθλητριών σε γυναικεία αγωνίσματα συνιστά σοβαρό πλήγμα για τον δίκαιο ανταγωνισμό, ενώ άλλοι επιστήμονες τόνισαν την ανάγκη για εξατομικευμένη αξιολόγηση και όχι γενικευμένους αποκλεισμούς.

Η απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής για τον αποκλεισμό των τρανς γυναικών από τις γυναικείες κατηγορίες των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί σημείο καμπής στη διαχείριση της συμμετοχής τρανς αθλητών σε διεθνείς διοργανώσεις. Η εξέλιξη αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών, επιστημονικών και κοινωνικών διεργασιών που επηρεάζουν τον παγκόσμιο αθλητισμό. Οι αντιδράσεις που καταγράφηκαν από οργανώσεις, αθλητές, επιστημονικούς φορείς και κυβερνήσεις αναδεικνύουν τη συνθετότητα του ζητήματος και την ανάγκη περαιτέρω διαλόγου μεταξύ θεσμικών οργάνων και κοινωνικών ομάδων. Οι επόμενες διοργανώσεις αναμένεται να αποτελέσουν πεδίο εφαρμογής των νέων κανονισμών, με τις επιπτώσεις να παρακολουθούνται από τη διεθνή κοινότητα.

Πηγή φωτογραφίας 1: abcnews.go.com
Πηγή φωτογραφίας 2: pbs.org
Πηγή φωτογραφίας 3: cnn.com