Στο επίκεντρο διεθνούς ερευνητικής κινητοποίησης βρίσκεται η Meta Platforms Inc., μητρική εταιρεία των Facebook και Instagram, μετά από καταγγελίες και αποκαλύψεις που τη συνδέουν με την προβολή και έγκριση παραπλανητικών διαφημίσεων μέσω των πλατφορμών της. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί από ανεξάρτητους οργανισμούς και τεχνολογικούς αναλυτές, οι διαφημίσεις αυτές φέρεται να σχετίζονται με οργανωμένα δίκτυα που δραστηριοποιούνται στο σκοτεινό διαδίκτυο, προωθώντας αμφισβητήσιμες επενδυτικές ευκαιρίες, ψευδή κρατικά προγράμματα και ψηφιακά βίντεο με αλλοιωμένο περιεχόμενο δημόσιων προσώπων. Η υπόθεση έχει προκαλέσει αντιδράσεις από ρυθμιστικές αρχές, κυβερνητικούς φορείς και οργανώσεις προστασίας καταναλωτών, ενώ εξετάζεται η εμπορική και πολιτική διάσταση του φαινομένου, καθώς και η ενδεχόμενη αδράνεια της Meta στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Το Insideworld καταγράφει τα διαθέσιμα δεδομένα, τις μαρτυρίες εμπλεκομένων και τις δηλώσεις αρμόδιων εκπροσώπων, φωτίζοντας το παρασκήνιο μιας υπόθεσης με διεθνείς προεκτάσεις.

Το σκάνδαλο και το εμπορικό παρασκήνιο

Η Meta Platforms βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές καταγγελίες για την προβολή παραπλανητικών διαφημίσεων που φέρεται να έχουν εγκριθεί και διανεμηθεί μέσω των πλατφορμών της. Οι διαφημίσεις αυτές, σύμφωνα με ανεξάρτητες τεχνικές αναλύσεις, περιλαμβάνουν περιεχόμενο που βασίζεται σε τεχνολογία αλλοίωσης εικόνας και ήχου, παρουσιάζοντας δημόσια πρόσωπα να υποστηρίζουν ανύπαρκτα επενδυτικά προγράμματα ή κρατικά επιδόματα. Η στόχευση των διαφημίσεων φαίνεται να επικεντρώνεται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, κυρίως ηλικιωμένους χρήστες, οι οποίοι παραπλανώνται εύκολα από το φαινομενικά αυθεντικό περιεχόμενο. Οι διαφημιστικές καμπάνιες, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, έχουν αποφέρει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε διαφημιστές που δραστηριοποιούνται στο περιθώριο του διαδικτύου, με ενδείξεις ότι μέρος αυτών των δραστηριοτήτων οργανώνεται μέσω του σκοτεινού ιστού.

Παρά τις επανειλημμένες καταγγελίες από χρήστες και οργανώσεις, η Meta φέρεται να καθυστερεί συστηματικά την αφαίρεση των επίμαχων διαφημίσεων. Σύμφωνα με εσωτερικές αναφορές, οι λογαριασμοί που προωθούν παραπλανητικό περιεχόμενο παραμένουν ενεργοί για αρκετές ημέρες ή εβδομάδες, επιτρέποντας στους διαφημιστές να δαπανούν μεγάλα ποσά πριν εντοπιστούν και απενεργοποιηθούν. Η πολιτική της εταιρείας ως προς την εποπτεία του διαφημιστικού περιεχομένου χαρακτηρίζεται από χαμηλό επίπεδο ελέγχου και έμφαση στην εμπορική απόδοση. Η Meta, σύμφωνα με τεχνολογικούς παρατηρητές, δίνει προτεραιότητα στα έσοδα από διαφημίσεις, γεγονός που δημιουργεί κενά στην προστασία των χρηστών και ενισχύει την εξάπλωση της παραπληροφόρησης. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από οικονομικά μέσα ενημέρωσης, σύμφωνα με τα οποία σχεδόν οι μισές καταγγελίες για απάτες μέσω της πλατφόρμας Zelle συνδέονται με διαφημίσεις που προβλήθηκαν στο Facebook. Τράπεζες όπως η JPMorgan Chase έχουν επιβεβαιώσει χιλιάδες περιπτώσεις εξαπάτησης που σχετίζονται άμεσα με διαφημιστικό περιεχόμενο της Meta.

Νομικές και πολιτικές εξελίξεις

Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών (FTC) έχει ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα για τις πρακτικές της Meta στον τομέα των διαφημίσεων, εστιάζοντας σε πιθανές παραβιάσεις της νομοθεσίας περί προστασίας καταναλωτή και ψηφιακής ασφάλειας. Η έρευνα περιλαμβάνει ανάλυση των μηχανισμών έγκρισης διαφημίσεων, της διαχείρισης καταγγελιών και της ανταπόκρισης της εταιρείας σε περιστατικά απάτης. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Επιτροπή Ψηφιακής Πολιτικής έχει ζητήσει επίσημες εξηγήσεις από την Meta σχετικά με την αδυναμία ελέγχου του διαφημιστικού περιεχομένου και την ενδεχόμενη παραβίαση του Κανονισμού για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Παράλληλα, εξετάζεται η επιβολή προστίμων και η ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου για τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.

Σε εθνικό επίπεδο, έχουν κατατεθεί αγωγές από ομάδες καταναλωτών και μη κυβερνητικές οργανώσεις σε πολιτείες των ΗΠΑ όπως η Καλιφόρνια και η Νέα Υόρκη, καθώς και σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία. Οι αγωγές ζητούν αποζημίωση για θύματα που εξαπατήθηκαν μέσω των πλατφορμών της Meta, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ζητείται και η ποινική διερεύνηση της υπόθεσης. Παράλληλα, η χρήση τεχνολογίας αλλοίωσης περιεχομένου για την παραπλάνηση ψηφοφόρων και η προβολή ψευδών πολιτικών μηνυμάτων μέσω των πλατφορμών της Meta έχει προκαλέσει ανησυχία σε κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Οι διαφημίσεις αυτές συχνά εμφανίζονται ως επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις, δημιουργώντας σύγχυση στους πολίτες και υπονομεύοντας την αξιοπιστία των θεσμών. Αρμόδιες αρχές σε Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ασία έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να ενισχύσουν την εποπτεία των ψηφιακών πλατφορμών, ζητώντας από την Meta να εφαρμόσει αυστηρότερα μέτρα ελέγχου και να συνεργαστεί με ανεξάρτητους φορείς για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Δηλώσεις και μαρτυρίες

Εκπρόσωπος της Meta δήλωσε σε διεθνή μέσα πως η εταιρεία «δεσμεύεται να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση» και πως «εργάζεται για την ενίσχυση των μηχανισμών εποπτείας». Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι «το υπάρχον σύστημα εποπτείας χρειάζεται βελτίωση», χωρίς να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τις αλλαγές. Αναλυτές της εταιρείας κυβερνοασφάλειας Cyjax ανέφεραν πως οργανωμένες ομάδες από τη Νοτιοανατολική Ασία αξιοποιούν τεχνικά κενά στους αλγόριθμους της Meta για να προωθούν παραπλανητικές διαφημίσεις. Οι ομάδες αυτές φέρεται να χρησιμοποιούν αυτοματοποιημένα εργαλεία και τεχνικές παραλλαγής περιεχομένου ώστε να παρακάμπτουν τα συστήματα ελέγχου της πλατφόρμας. Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε δηλώσεις τους προς τον Τύπο, υποστήριξαν ότι η Meta «δίνει προτεραιότητα στα εμπορικά της συμφέροντα έναντι της ασφάλειας των πολιτών». Παράλληλα, κάλεσαν την εταιρεία να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές για την εφαρμογή του Κανονισμού για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, τονίζοντας την ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία.

Η υπόθεση των παραπλανητικών διαφημίσεων που φέρεται να συνδέονται με την Meta Platforms Inc. συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο, με τις αρμόδιες αρχές να εξετάζουν το εύρος της δραστηριότητας και τις επιπτώσεις για τους χρήστες των ψηφιακών πλατφορμών. Οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ κυβερνητικοί και ρυθμιστικοί φορείς σε Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ασία έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να ενισχύσουν το θεσμικό πλαίσιο για την εποπτεία των διαδικτυακών διαφημίσεων. Παράλληλα, οργανώσεις προστασίας καταναλωτών και τεχνολογικοί αναλυτές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καταγράφοντας περιστατικά και ζητώντας μεγαλύτερη διαφάνεια από τις εταιρείες του ψηφιακού οικοσυστήματος. Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, με τις εξελίξεις να αναμένονται καθοριστικές για τη διαμόρφωση των κανόνων λειτουργίας των κοινωνικών δικτύων και των εμπορικών πρακτικών στον ψηφιακό χώρο.

Πηγή φωτογραφίας 1: ideascollide.com
Πηγή φωτογραφίας 2: fortune.com
Πηγή φωτογραφίας 3: pbs.org
Πηγή φωτογραφίας 4: gijn.org