Σε ισχύ τίθεται νέο πρόγραμμα απομάκρυνσης παλαιών οχημάτων στην Ελλάδα, με σκοπό την ανανέωση του στόλου και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και της περιβαλλοντικής προστασίας. Το σχέδιο, το οποίο προβλέπεται να ξεκινήσει πιλοτικά από το 2026, περιλαμβάνει την υποχρεωτική απόσυρση συγκεκριμένων κατηγοριών οχημάτων βάσει τεχνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, η διαδικασία θα διεκπεραιώνεται μέσω ψηφιακής παρακολούθησης και διασταύρωσης δεδομένων από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Το μέτρο εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών για την πράσινη μετάβαση και την εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τις εκπομπές ρύπων.

Κριτήρια υποχρεωτικής απόσυρσης
Το σχέδιο καθορίζει συγκεκριμένα τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά βάσει των οποίων ένα όχημα θα θεωρείται υποψήφιο για υποχρεωτική απομάκρυνση. Τα οχήματα που παραμένουν εκτός κυκλοφορίας για εκτεταμένα χρονικά διαστήματα, χωρίς να έχουν υποβληθεί σε τεχνικό έλεγχο ή να διαθέτουν ασφαλιστική κάλυψη, θα εντοπίζονται μέσω ψηφιακών διασταυρώσεων και θα χαρακτηρίζονται ως ανενεργά. Όσα δεν διαθέτουν έγκυρο δελτίο τεχνικού ελέγχου (ΚΤΕΟ) για διάστημα άνω των 24 μηνών θα θεωρούνται μη συμμορφούμενα με τις απαιτήσεις ασφαλείας. Οχήματα με σοβαρές βλάβες, όπως προβλήματα στον κινητήρα ή στο κιβώτιο ταχυτήτων, με κόστος επισκευής που υπερβαίνει την εμπορική τους αξία, θα χαρακτηρίζονται ως οικονομικά ασύμφορα. Επιπλέον, οχήματα που δεν πληρούν τα πρότυπα εκπομπών Euro 4 και κάτω θα θεωρούνται περιβαλλοντικά επιβαρυντικά και θα απομακρύνονται από τον στόλο.

Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής
Η υλοποίηση του σχεδίου προβλέπεται να ξεκινήσει πιλοτικά το έτος 2026, με σταδιακή επέκταση έως το 2028. Κατά την αρχική φάση, θα τεθούν σε λειτουργία τα συστήματα ψηφιακής παρακολούθησης και διασύνδεσης μεταξύ των ΚΤΕΟ, του Υπουργείου Μεταφορών και της ΑΑΔΕ. Μέσω αυτών των συστημάτων, θα πραγματοποιούνται αυτόματοι έλεγχοι για την κατάσταση των οχημάτων και θα αποστέλλονται ειδοποιήσεις στους ιδιοκτήτες που πληρούν τα κριτήρια απόσυρσης. Η πλήρης εφαρμογή του μέτρου αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός τριετίας.

Στατιστικά στοιχεία για τον στόλο οχημάτων στην Ελλάδα
Σύμφωνα με διαθέσιμα δεδομένα, ο μέσος όρος ηλικίας των επιβατικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα ανέρχεται στα 17 έτη, ενώ στα φορτηγά η μέση ηλικία φτάνει τα 22,7 έτη. Η χώρα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την παλαιότητα του στόλου, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη για εκσυγχρονισμό. Το ποσοστό των οχημάτων που δεν πληρούν τα πρότυπα Euro 5 και άνω παραμένει υψηλό, ενώ σημαντικός αριθμός Ι.Χ. κυκλοφορεί χωρίς έγκυρο ΚΤΕΟ ή ασφάλιση.

Οικονομικές επιπτώσεις και κόστος αντικατάστασης
Η αντικατάσταση παλαιών οχημάτων συνεπάγεται σημαντικό οικονομικό βάρος για τους ιδιοκτήτες. Το κόστος αγοράς νέου οχήματος χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών εκτιμάται ότι ξεκινά από τις 15.000 ευρώ για βασικά μοντέλα, ενώ για ηλεκτρικά ή υβριδικά οχήματα μπορεί να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ. Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο προβλέπει χρηματοδοτικά εργαλεία και κρατική βοήθεια για ευάλωτα νοικοκυριά και πολύ μικρές επιχειρήσεις, χωρίς να έχουν ακόμη εξειδικευτεί τα κριτήρια επιδότησης.

Νομικές και διοικητικές διαδικασίες
Η διαδικασία απόσυρσης περιλαμβάνει την παράδοση του οχήματος σε εξουσιοδοτημένο κέντρο ανακύκλωσης, την οριστική διαγραφή από το μητρώο του Υπουργείου Μεταφορών και την ενημέρωση της φορολογικής αρχής. Απαιτούνται δικαιολογητικά όπως η άδεια κυκλοφορίας, οι πινακίδες, υπεύθυνη δήλωση παράδοσης και βεβαιώσεις απώλειας σε περίπτωση έλλειψης εγγράφων. Η προθεσμία για την ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι η 20ή Δεκεμβρίου κάθε έτους, ώστε η διαγραφή να καταχωρηθεί εντός του τρέχοντος φορολογικού έτους.

Το νέο σχέδιο απόσυρσης παλαιών οχημάτων εντάσσεται στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για την αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις μεταφορές. Η εφαρμογή του προγράμματος θα παρακολουθείται από τις αρμόδιες αρχές μέσω ψηφιακών συστημάτων και διασταυρώσεων δεδομένων, ενώ οι σχετικές διαδικασίες θα καθορίζονται με υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους. Οι εξελίξεις γύρω από την υλοποίηση του μέτρου, καθώς και οι ενδεχόμενες τροποποιήσεις ή προσθήκες, θα δημοσιοποιούνται από τα επίσημα θεσμικά όργανα.

Πηγή φωτογραφίας 1: sofokleousin.gr
Πηγή φωτογραφίας 2: carandmotor.gr
Πηγή φωτογραφίας 3: gocar.gr